Generowanie i rozumienie mowy

Mowa powstaje kiedy powietrze tłoczone przez struny głosowe wprawia je w drgania. Powstaje w ten sposób dźwięk zwany tonem podstawowym, który jest dodatkowo wzmacniany przez jamę ustną i komorę nosową. Im więcej powietrza w określonym czasie przepływa przez struny głosowe tym mocniejszy jest głos – tak możemy regulować jego siłę. Poprzez różne ułożenia ust i języka możemy modulować różne dźwięki zwane głoskami: samogłoskami oraz spółgłoskami dźwięcznymi i bezdźwięcznymi.

Samogłoski powstają jako modulacja tonu podstawowego i są w porównaniu z samogłoskami dźwiękami znacznie silniejszymi (głośniejszymi). Są też dźwiękami o niższej częstotliwości niż spółgłoski. W mowie, samogłoski są odpowiedzialne za jej głośność, podczas gdy spółgłoski za treść informacyjną. Można to łatwo potwierdzić mówiąc szeptem – chociaż struny głosowe nie pracują mowa może być w niewielkiej odległości zrozumiana.  

Można wykonać jeszcze jeden eksperyment. Proszę usunąć z tego samego zdania raz spółgłoski a raz samogłoski. Który z niekompletnych tekstów będzie łatwiejszy do odczytania?

 
Normal hearing

 

Słuch normalny

Samogłoski zawierają się w paśmie cżęstotliwości  250 – 2,000 Hz a samogłoski dźwięczne (b, d, m, itd)  w paśmie 250 – 4000 Hz. Częstotliwość samogłosek bezdźwięcznych (f, s, t, itd) waha się pomiedzy 2000 a 8000 Hz. Aby dobrze rozumieć mowę trzeba więc mieć dobry słuch w całym paśmie częstotliwości 125 – 8000 Hz, a zwłaszcza w zakresie bezdźwięcznych spółgłosek.

 
 
Deformed hearing illustration

 

 

 

Słuch uszkodzony

Uszkodzenia słuchu zwykle zaczynają się od upośledzenia słyszenia wysokich częstotliwości: 2000 – 8000 Hz. To z kolei  prowadzi  do pogorszenia zrozumiałości spółgłosek.