Cisza i spokój w starych zakładach tytoniowych

Na południowym krańcu Afryki południowoafrykańskie Stowarzyszenie Budownictwa Zrównoważonego (GBCSA) zaprojektowało biuro, które żyje własnym życiem – stare zakłady tytoniowe przeobrażono w najbardziej ekologiczne miejsce pracy w RPA. Obiekt funkcjonuje jako centrala GBCSA, skąd stowarzyszenie ma zamiar prowadzić działania na rzecz poprawy środowisk pracy w całym kraju.

Nowoczesne biura południowoafrykańskiego Stowarzyszenia Budownictwa Zrównoważonego (GBCSA) emanują atmosferą ciszy i produktywności.

Spotykamy tryskającego energią Briana Wilkinsona, który właśnie odbył jazdę próbną samochodem elektrycznym. Brian pełni funkcję Dyrektora Generalnego i zna się doskonale na metamorfozach przestrzeni pracy.

„Przejście na zieloną stronę nie dotyczy tylko i wyłącznie samego środowiska pracy” – wyjaśnia. „To także oszczędności finansowe i wyższa produktywność”. Organizacja może to monitorować, sprawdzając chociażby liczbę zwolnień chorobowych i poziom wydajności swoich pracowników. „Największe pokłady korzyści drzemią w produktywności pracowników”.

Każdy element biura został zaprojektowany z myślą o komforcie użytkujących go osób oraz utrzymaniu niewielkiego wpływu na środowisko naturalne.

To zapierający dech w piersiach showroom, który wyposażono w systemy wykrywania mostków termicznych czujniki zajętości, energooszczędne ogrzewanie – a wszystkie elementy są wykonane z nietoksycznych materiałów.

Najbardziej ekologiczna przestrzeń pracy w Afryce

Biuro GBCSA mieści się w olbrzymim kompleksie Black River Park (o powierzchni 70 000 m2) na przedmieściach Cape Town. Rozpościera się stąd imponujący widok na Głowę Lwa i Diabli Szczyt, charakterystyczne formacje Góry Stołowej, wpisanej na listę światowego dziedzictwa UNESCO.

Warunkiem dzierżawy była aranżacja powierzchni zgodnie ze standardami zrównoważonego rozwoju. Obiekt jest obecnie uważany za najbardziej ekologiczną przestrzeń pracy w Afryce, co dla potencjalnych najemców stanowi istotną wizerunkową korzyść. Panele słoneczne na dachu generują imponującą moc 1,2 MW, natomiast na dole znajduje się światowej klasy zakład recyklingu oraz przyjazne dla środowiska ogrody. Zastosowano zaawansowane technologicznie szkło i specjalne zadaszenia balkonów, które ograniczają nagrzewanie wnętrza budynku przez promienie słoneczne.

Wcześniej budynek funkcjonował jako zakłady tytoniowe, potem znajdowała się tu fabryka farb oraz laboratorium biotechnologiczne. Teraz jest to uosobienie koncepcji inteligentnego recyklingu. Stara winda towarowa zamieniła się w gościnną bibliotekę, odzyskane drewno przybrało postać rzeźby, a stare opony samochodowe służą jako krzesła. Do wykonania dywanów wykorzystano stare sieci rybackie.

Pierwowzory wyznaczają nowe granice

GBCSA przekonało dostawców do zaangażowania się w wykonanie biura pokazowego, w którym dostawcy mogą testować nowe pomysły.

„Wszyscy przeszli samych siebie” – zachwyca się Brian Wilkinson. „Mamy teraz przestrzeń, która jest motywująca, ekscentryczna  i ekscytująca  wizualnie. To lepsze, zdrowsze i ekscytujące miejsce pracy. Takie środowisko sprzyja produktywności oraz wyższej rentowności.”

„W Cape Town panują trudne warunki pogodowe” – mówi Jenni Lombard, kierownik techniczny. Miasto leży na granicy kontynentu, pomiędzy Oceanem Indyjskim i Atlantykiem, a pośrodku przecina je pasmo górskie. To sprawia, że pogoda w Cape Town jest dość ekstremalna. Latem jest tu jasno i gorąco, zima natomiast jest ciemna i zimna, a dodatkowo deszczowa i wietrzna”.

Dlatego w biurze zawsze panują komfortowe warunki. Dzięki intensywnej pracy nad oświetleniem i wydajnością termiczną, przestrzeń sprawia wrażenie skąpanej w promieniach naturalnego światła. Gdy blask słońca jest zbyt ostry, czujniki zamykają rolety, które wyposażono w funkcję odbijania światła i absorpcji ciepła.

Wskazówki akustyczne

Wszyscy pracownicy chwalą  panującą w biurze atmosferę produktywnego spokoju, którą zapewniają starannie zaplanowane i rozmieszczone na ścianach i suficie panele dźwiękochłonne.  „Biura na planie otwartym zazwyczaj charakteryzują się zatrważająco złą akustyką” – mówi Jenni Lombard. „My zaprojektowaliśmy to miejsce tak, aby sprzyjało kontaktom, ale było jednocześnie ciche”.

Przestrzeń, którą można dopasować

Aranżacja zapewnia ogromną elastyczność.. Przestronną strefę centralną można podzielić na sale konferencyjne lub wykorzystać ją jako miejsce nieformalnych spotkań lub przestrzeń do prezentacji.

„Nie każdy potrafi wspiąć się na wyżyny efektywności siedząc za biurkiem” – uważa dyrektor techniczny Manfred Braun – „stworzyliśmy więc kilka różnych stref sprzyjających pracy, odprężeniu, koncentracji i pracy zespołowej”.

Zielono nam

Jak zauważa Jenni Lombard, jednym z głównych motorów napędowych organizacji są ludzie. „Nasza definicja zielonego budownictwa koncentruje się wokół ludzi, sami skupiamy się natomiast na podnoszeniu poziomu jakości środowiska wewnętrznego, na które składa się jakość i temperatura powietrza, oświetlenie i akustyka, oraz roślinność –ludzkie sprawy ”.

Pracownicy szacują, że w porównaniu z większością biur, tutejsze powietrze jest o 150% bardziej nasycone tlenem – a to dzięki ścianom obsadzonym kwitnącymi  lokalnymi  roślinami (np. portulakarią afrykańską, sansewierią gwinejską), które produkują mnóstwo tlenu, wchłaniają dwutlenek węgla oraz usuwają z powietrza lotne związki organiczne.

„To wyjątkowe miejsce” – zachwyca się Lesley Sibanda (29 l.), członek zespołu technicznego. „W naszym starym, przepełnionym biurze denerwowało mnie nieustanne dzwonienie telefonów – tutaj nie mam żadnych problemów z koncentracją. Kiedyś pracowałem z domu, teraz uwielbiam przebywać w pracy”.

Sibanda uważa, że nowa aranżacja sprzyja pracy zespołowej. „Nasze biuro to kwintesencja planu otwartego i prywatności – aktywnie ze sobą współpracujemy, a kiedy chcemy pobyć sami, mamy taką możliwość. Teraz przychodzę to pracy z dużo lepszym nastawieniem”.

Jako dyrektor finansowy, Parton Mutasa (31 l.) jest zawsze na bieżąco z kosztami eksploatacji budynku. „Mogę potwierdzić, że oszczędzamy sporo pieniędzy, a większe nasycenie tlenem sprawia, że nasze mózgi pracują efektywniej. Ludzie są bardziej zrelaksowani, życzliwi, a otwartość przestrzeni sprzyja integracji różnych charakterów”.

Z inspiracją dla lepszego budownictwa

Stowarzyszenie Budownictwa Zrównoważonego w RPA (GBCSA) to niezależna, oparta na zasadach członkostwa organizacja non-profit, która promuje oraz zachęca południowoafrykański przemysł budowlany do korzystania z koncepcji zielonego budownictwa. Stowarzyszenie dba o to, aby budynki były projektowane, budowane i eksploatowane zgodnie z zasadami zrównoważonego rozwoju. Organizacja postrzega zielone budynki jako źródło racjonalnego wykorzystania zasobów oraz przestrzeń sprzyjającą tworzeniu zdrowszych i bardziej produktywnych środowisk pracy. GBCSA promuje ideę zrównoważonego budownictwa na terenie całego kraju i zapewnia zainteresowanym odpowiednie narzędzia, szkolenia, wiedzę oraz sieci kontaktów.

Stowarzyszenie jest jednym ze 100 członków Światowego Stowarzyszenia Budownictwa Zrównoważonego (World Green Building Council). Opracowało system oceny Green Star SA i jest oficjalną jednostką certyfikującą dla projektów Green Star SA.