Fiński szpital stawia pacjenta na pierwszym miejscu

Jest to pierwszy zbudowany zupełnie od podstaw szpital centralny w Finlandii od lat osiemdziesiątych ubiegłego wieku. Dlatego też obiekt, który powstał w liczącym 140 tys. mieszkańców fińskim mieście Jyväskylä nazywany jest konsekwentnie Szpitalem Nova.

Budowa szpitala była największą inwestycją publiczną w Finlandii o budżecie sięgającym w przybliżeniu 500 mln EUR. Obiekt o łącznej powierzchni 106 800 m² zatrudnia 3 tys. osób i jest jednym z najważniejszych szpitali w Finlandii.

„To ogromne przedsięwzięcie, które pozwala zabezpieczyć niemal wszystkie funkcje dystryktu szpitalnego. Chcieliśmy stworzyć najwyższej klasy specjalistyczną placówkę ochrony zdrowia, w której liczy się zdrowie i bezpieczeństwo zarówno pacjentów, jak i pracowników”, mówi Jari Ilves, odpowiedziany za zarządzanie pracami projektowymi i budowlanymi w Fińskim Centralnym Dystrykcie Szpitalnym.

Przychodzi lekarz do pacjenta...

Zasada „Pacjent przede wszystkim” oznacza, że pacjent nie powinien przemieszczać się po szpitalu więcej, niż jest to konieczne. Dlatego zastosowane rozwiązania projektowe ułatwiają personelowi dotarcie i swobodną pracę wokół pacjenta. Szpitalny oddział ratunkowy, struktury podstawowej i specjalistycznej opieki zdrowotnej oraz usług socjalnych działają jak jednolita, skoncentrowana na pacjencie całość.

„Na etapie planowania konsultowaliśmy nasze pomysły nie tylko z ekspertami, ale również z użytkownikami końcowymi. Wspólnie opracowali oni nowe rozwiązania wspierające procesy, które są istotne dla funkcjonowania nowego szpitala”, wyjaśnia Jari Ilves.

Projekt dostosowany do aktywności personelu

Konsekwencją priorytetowego traktowania pacjenta jest brak wydzielonych gabinetów dla lekarzy i pielęgniarek. To personel przychodzi do pacjenta, a nie na odwrót. Z perspektywy pracowników szpitala można uznać, że obszary robocze zostały zaprojektowane pod kątem specyfiki realizowanych w nich zadań, czyli zgodnie z koncepcją „activity-based design”. Jednak uwaga architektów koncentrowała się przede wszystkim na pacjentach i ich doświadczeniach.

„Pacjent powinien czuć się tak, jakby trafił nie do szpitala, a raczej do centrum handlowego. Chodzi nam przede wszystkim o to, żeby sam fakt przebywania w szpitalu nie wpływał negatywnie na samopoczucie i stan zdrowia pacjenta”, mówi architekt Juho Pietarila z JKMM Architects.

Przestrzeń, która podnosi na duchu

Pierwsze, co zwraca uwagę po przybyciu do Szpitala Nova to przestronny hol o powierzchni 3 tys. m², który zaskakuje wysokim sufitem i ogromem wlewającego się do środka naturalnego światła. Efekt dopełnia nietuzinkowe oświetlenie, które nadaje przestrzeni nowoczesny i optymistyczny charakter.

„Jesteśmy bardzo zadowoleni z tego, jak prezentuje się hol. Jego projekt bardzo ułatwia orientację w budynku, a całość daje wrażenie obcowania z czymś nietuzinkowym, czego nie sposób znaleźć w zwykłych szpitalach”, tłumaczy Juho Pietarila.

Drewniane panele ścienne i meble sprawiają, że przestrzeń zdaje się emanować zdrową i naturalną energią.

„Światło, naturalne materiały i wrażenie kontaktu z przyrodą mają fundamentalne znaczenie w projekcie otoczenia mającego sprzyjać powrotowi do zdrowia.”

Akustyka priorytetem już na starcie

Do wykończenia holu użyto wielu twardych materiałów, takich jak kamienna podłoga, panele aluminiowe i drewniane okładziny ścienne. Z punktu widzenia akustyki pomieszczeń stanowi to nie lada wyzwanie.

„O akustyce musieliśmy pomyśleć już na samym początku i dlatego od razu zwróciliśmy się o pomoc do ekspertów z tej dziedziny. I to nie tylko ze względu na ogromną kubaturę holu. Wszystkie pomieszczenia i bloki szpitala służą konkretnym celom i muszą w nich panować odpowiednie warunki akustyczne”, podkreśla Juho Pietarila.

W całym budynku wszystkie sufity podwieszane o łącznej powierzchni 75 tys. m² mają właściwości pochłaniające dźwięk. Materiały absorbujące dźwięk umieszczono również za drewnianymi okładzinami ściennymi.

„Na niektórych ścianach zastosowaliśmy zasłony, które maskują znajdujące się za nimi panele dźwiękochłonne, co pozwoliło uzyskać łączony efekt wytłumienia dźwięków przez materiał tekstylny i panele”, wyjaśnia Juho Pietarila.

Cztery sekcje pod jednym dachem

Szpital Nova składa się z czterech odrębnych sekcji mieszczących się w jednym budynku. Licząc od dołu do góry są to:

• Zlokalizowana w piwnicy część logistyczna.
• Znajdująca się na pierwszych trzech piętrach strefa „zadaniowa”, gdzie mieści się oddział ratunkowy, chirurgiczny, OIOM, gabinety diagnostyczne, laboratoria analityczne i inne podobne funkcje.
• Strefa opieki i zabiegów planowych: tu rezydują specjaliści i wykonywane są zaplanowane procedury.
• Oddziały: 368 jednoosobowych sal pacjentów na najwyższych piętrach budynku.

Wyzwania sekcji zadaniowej

Sekcja „zadaniowa” szpitala stawia szczególne wymagania wobec wszystkich zastosowanych materiałów.

„W środowiskach szpitalnych szczególnie ważne są procesy związane z konserwacją powierzchni. Wszystkie panele dźwiękochłonne muszą być łatwe do czyszczenia, demontażu i ewentualnej wymiany. Muszą również łączyć wymagane parametry pochłaniania dźwięku z wysokimi walorami estetycznymi.”

„To było nie lada wyzwanie. Zdołaliśmy jednak znaleźć rozwiązania, które są jednocześnie funkcjonalne i atrakcyjne wizualnie. Użyliśmy około 20 różnych rodzajów paneli akustycznych, dobierając je pod kątem specyfiki pomieszczeń i funkcji, jaką mają pełnić.”

Z zastosowanych rozwiązań zadowolony jest również kierownik projektu, Jari Ilves.

„Wymogi dotyczące środowiska akustycznego w obiektach szpitalnych określają przepisy fińskiego prawa. Jednak w szpitalach znajduje się wiele pomieszczeń, w których konieczne jest bardziej precyzyjne zaplanowanie i dostosowanie warunków akustycznych. Oczekujemy jakości, a zastosowane w Szpitalu Nova rozwiązania Ecophon spełniają nasze wymagania.”

Ambitna wizja artystyczna

W projekcie Szpitala Nova szczególny nacisk położono na walory estetyczne obiektu. Oprócz zaawansowanych rozwiązań konstrukcyjnych szpital wyróżnia także ambitna wizja artystyczna. Czerpiąc inspirację z parków narodowych środkowej Finlandii, projekt wprowadza do wnętrza szpitala elementy natury. Niektóre ze znajdujących się w szpitalu instalacji artystycznych zostały zintegrowane z budynkiem.

„Chcieliśmy za pomocą sztuki przybliżyć pacjentom i personelowi skarby fińskiej przyrody”, mówi kierownik projektu Jari Ilves.

Dzieła sztuki można znaleźć i podziwiać w holu, atrium, a także w poczekalniach i na oddziałach. Na górnych piętrach motywem przewodnim jest zapewniający schronienie las. Niższym piętrom charakter nadaje motyw płynącej wody.

„Sztuka potrafi leczyć i podnosić na duchu. Poprawia nastrój i komfort życia oraz sprzyja rehabilitacji, sprawiając, że czujemy się lepiej”, mówi Jari Ilves.

Tekst: Lars Wirtén