5 kroków do lepszej akustyki w szkole

„W naszej szkole jest głośno, ale co możemy na to poradzić?” Bez względu na to, czy jesteś nauczycielem w klasie lekcyjnej, czy też architektem lub akustykiem, który projektuje przedszkole czy szkołę, poniższe wskazówki pomogą Ci stworzyć warunki akustyczne sprzyjające uczniom w nauce, również tym ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi.

5 kroków do lepszej akustyki w szkole

  1. Zaangażuj uczniów – niech sami dochodzą do wiedzy!
  2. Wspieraj pozytywne wzorce zachowania – zachęcaj dzieci do relacji opartych na szacunku!
  3. Zidentyfikuj problem: pomiary, pomiary i jeszcze raz pomiary
  4. Rozwiąż problem: nie oszczędzaj na jakości!
  5. Zapewnij wszystkim równe szanse: stosuj się do zasad projektowania uniwersalnego w edukacji!

1.Zaangażuj uczniów – niech sami dochodzą do wiedzy!

W szkolnej klasie może być głośno z różnych przyczyn – może to być m.in. docierający z zewnątrz hałas uliczny, szum wentylacji czy projektora ale także twarde wykończenie pomieszczenia, sprzyjające odbiciom dźwięku. Oczywiście, w największym stopniu hałas generują same dzieci. Punktem wyjścia do poprawy warunków akustycznych w klasie lekcyjnej jest rozmowa z dziećmi o dźwięku i hałasie. O tym jak hałas wpływa na nie i ich kolegów i koleżanki oraz dlaczego należy unikać jego nadmiaru. Na fizyce opowiedz im, czym jest dźwięk, na biologii opisz, jak ludzki organizm reaguje na hałas, a na zajęciach o społeczeństwie podkreślaj rolę działań włączających.

2. Wspieraj pozytywne wzorce zachowania – zachęcaj dzieci do relacji opartych na szacunku!

Strategie rozwiązywania konfliktów i wpływania na zachowania uczniów mogą pomóc nauczycielom ograniczać hałas w klasie lekcyjnej, a dzięki temu sprawniej prowadzić zajęcia. Na przykład, w międzynarodowych badaniach udowodniono, że opracowana przez firmę PAXIS „Gra w dobre zachowanie PAX” (PAX Good Behaviour Game) stanowi zestaw skutecznych narzędzi do promowania lepszego zachowania uczniów w klasie, co ma pozytywny wpływ na szereg kwestii zdrowotnych. Jednym z takich narzędzi jest gra dźwiękowa PAX, w której nauczyciel poprzez gesty zasygnalizuje grupie prawidłowy poziom hałasu przy różnych rodzajach aktywności.

Manage behaviour

3. Zidentyfikuj problem: pomiary, pomiary i jeszcze raz pomiary!

Bez względu na to, na czym polega problem, pierwszym krokiem zawsze powinien być pomiar. Wiele szkół mieści się w starych budynkach, które są bardzo pogłosowe. W takich pomieszczeniach dźwięk jest potęgowany przez jego wielokrotne odbicia a dzieci muszą się przekrzykiwać aby być zrozumianymi. W każdej szkole powinna być wyznaczona osoba, której zadaniem będzie wskazywanie, zgodnie z odpowiednią procedurą, możliwych udoskonaleń w zakresie akustyki. Należy wykonać pomiary akustyczne, by sprawdzić czy klasy lekcyjne spełniają wymagania polskiej normy akustycznej PN-B-02151-4:2015-06.

4. Rozwiąż problem: nie oszczędzaj na jakości!

Wspólną cechą sal lekcyjnych o dobrej akustyce są wysokiej jakości panele dźwiękochłonne instalowane na sufitach i ścianach. Te proste rozwiązania mają bardzo korzystny wpływ na uczniów i nauczycieli, na ich zdrowie, samopoczucie jak i efektywność ich pracy. Zawsze warto wybierać materiały dźwiękochłonne o wysokim współczynniku pochłaniania dźwięku (αw ≥ 0,9). Równie istotne znaczenie mają inne cechy stosowanych produktów: emisja substancji lotnych, reakcja na ogień czy charakterystyka środowiskowa. Aby mieć pewność, że dokonujesz właściwego wyboru, postaw na produkty posiadające deklaracje środowiskowe (EPD) oraz deklaracje wpływu na zdrowie.

5. Zapewnij wszystkim równe szanse: stosuj się do zasad projektowania uniwersalnego w edukacji!

Złe warunki akustyczne utrudniają dzieciom naukę i powodują stres. W najtrudniejszej sytuacji są dzieci ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi (SPE). Są to między innymi uczniowie używający aparatów słuchowych, dzieci z ADHD lub zaburzeniami ze spektrum autyzmu ale też takie, dla których język nauczania nie jest językiem ojczystym. Sale lekcyjne powinny być zaprojektowane tak, aby wszystkie dzieci miały takie same szanse na uzyskanie dobrych wyników. W tym celu można skorzystać ze wskazówek projektowania uniwersalnego w edukacji (UDL). UDL to model projektowania zakładający, że przeszkód utrudniających naukę należy szukać nie w dziecku, ale w środowisku, w którym ono funkcjonuje. Zgodnie zaleceniami WHO należy zadbać o to, by poziom hałasu w pustych salach lekcyjnych przeznaczonych dla dzieci z SPE nie przekraczał 30 dB, Należy także zadbać o to, żeby klasy lekcyjne przeznaczone dla uczniów  Polska norma PN-B-02151-4:2015-06 mówi także, że czas pogłosu w tego typu salach nie powinien być dłuższy niż 0,4 s. Klasy, które są dobre dla uczniów z SPE są dobre dla wszystkich uczniów.