The unlimited workplace bloke

We zijn allemaal bekend met het open kantoor: lawaaiige, open ruimten met mensen achter minieme beeldschermen aan kleine, dicht op elkaar gepakte bureaus. “Daar ben ik het niet mee eens. Dat is een beschrijving van een slecht open-plan ontwerp.” Aan het woord is Nigel Oseland, een van de bekendste werkplekdeskundigen in Groot-Brittannië en groot voorstander van het oorspronkelijke type open kantoor - het Bürolandschaft.

Hoewel van huis uit fysioloog, raakte Nigel Oseland gefascineerd door de psychologie toen hij onderzoek deed naar hersenactiviteit op de afdeling Neurologie van het St Bartholomew’s Hospital in Londen. Hij behaalde zijn bachelor in de psychologie en ging onderzoek doen voor het Building Research Establishment van de Britse overheid. Terwijl hij doorstudeerde voor zijn master en doctoraal deed hij hier onderzoek naar de impact van omgevingsomstandigheden in gebouwen op de tevredenheid, het comfort en de prestaties van mensen. Na 11 jaar besloot hij de ‘echte’ wereld in te trekken en ging hij als werkplekdeskundige aan de slag. We vroegen hem wat dat precies betekent.

Het vlees in de hamburger

De beschrijving van Nigel Oseland zelf is best sappig:

“Ik zie ons als het vlees in de hamburger tussen enerzijds het management en anderzijds de architect, en, ja, soms met wat kaas of saus.” Uiteraard komt hij ook met een iets formelere beschrijving: “Ik help organisaties beter gebruik te maken van hun ruimte, ofwel door deze efficiënter in te richten en geld te besparen, ofwel - en bij voorkeur - door deze te gebruiken om een verandering in cultuur en werkstijl teweeg te brengen en de bedrijfsprestaties te verbeteren."

Hoe dan ook, hij doet fantastisch werk. Nigel Oseland is medeoprichter van de WCO, de Worplace Consulting Organisation, en heeft een toonaangevende reputatie op dit gebied. De afgelopen 14 jaar is hij samen met zijn vrouw de drijvende kracht geweest achter de Workplace Trends Conference, een in hoog aanzien staande conferentie op het gebied van werkplekinrichting en culturele innovatie. Als u meer wilt weten over activiteit-gerelateerd ontwerpen, mensgericht ontwerpen, flexibel werken en wendbaar werken, dan moet u bij Nigel Oseland zijn. Maar welke van deze termen horen we te gebruiken?

Flexibiliteit ten aanzien van werk

Vijf procent verbetering is voldoende om het kantoor terug te verdienen

Toegegeven, dat klinkt logisch. We zouden mogen verwachten dat alle kantoren op de aarde deze uitgangspunten zouden volgen. Maar, zoals we allemaal weten, is dat niet het geval. Toch is Nigel Oseland optimistisch.

“Ik doe dit nu al meer dan 15 jaar en met name voor de laatste recessie, in 2008, begon ik in de verte een sprankje hoop te zien. Mensen kwamen naar me toe en vroegen: Hoe kunnen we omgevingen voor samenwerking creëren, een cultuurverandering bewerkstelligen en mijn werkruimte gebruiken om dat te faciliteren?”

“Toen kwam de recessie”, zegt hij, “en ging het alleen nog maar over consolideren en het beperken van ruimte. Maar ik heb gemerkt dat het onderwerp weer op de agenda komt te staan. We hebben aan een verbetering van vijf procent in onze prestaties voldoende om onze gebouwen te kunnen bekostigen. Dat is alles waar we naar op zoek zijn. Vijf procent!”

Het belang van waargenomen controle

Momenteel doet Nigel Oseland uitgebreid onderzoek naar psychoakoestiek - oftewel hoe geluid van invloed is op de fysieke, fysiologische en psychologische menselijke elementen. “Het gaat niet alleen over de vraag hoe we geluid waarnemen, maar hoe we het interpreteren.”

De menselijke interpretatie van geluid, en daarmee dus ook de prestaties, wordt voornamelijk bepaald door vier factoren, volgens Nigel Oseland:

Waargenomen controle is in dit alles een moeilijke, maar interessante factor. Onderzoek heeft aangetoond dat een gebrek aan controle een negatief effect heeft op de prestaties. En dat kan 24 uur lang aanhouden. Als we de ene dag het gevoel hebben dat we geen controle hebben, kan dat van invloed zijn op onze prestaties van de volgende dag.”

Het aanbieden van andere voor het doeleinde geschikte plekken, is een manier om de waargenomen controle te verhogen. Een andere manier is het introduceren van etiquetteregels op kantoor. “Er is altijd wel iemand op kantoor met een luide stem. Iedereen kent wel zo iemand. We kunnen met elkaar afspreken dat het aanvaardbaar is deze persoon te vragen naar een telefooncel te gaan of iets zachter te praten.

We zijn vaak geneigd te denken dat deze problemen vermeden zouden kunnen worden als iedereen een eigen kamer zou hebben. Maar dat zou mensen geen beter gevoel geven of beter laten presteren en het is ook niet gezegd dat het bedrijf dan zou opbloeien, aldus Nigel Oseland. “Dat zou goed kunnen zijn voor de focus en de concentratie, maar de meeste organisaties willen ook dat hun mensen met elkaar communiceren en samenwerken.”

Download een samenvatting van Nigel's onderzoek >>

De kantoortuin

In alles wat Nigel Oseland zegt, komt het kijken en luisteren naar de menselijke kant van het geheel bovendrijven. Als we een dynamische, flexibele werkplek creëren, waarin ruimte is voor introverte en extroverte mensen, focus en stimulatie, stress en plezier, dan kunnen we die vijf procent toename in productiviteit realiseren en kunnen we het gehele kantoor bekostigen.

“In dit kader verwijs ik vaak naar de kantoortuin. In het verleden hadden we iets dat we Bürolandschaft noemden, een ontwerpconcept uit de jaren zestig. Dat was een minder strak ingericht kantoor, waarbij de bureaus niet in rijen naast elkaar stonden opgesteld. Er waren een paar semi-private zones, een paar afscheidingen, waaronder planten, en soms zelfs verschillende vloerniveaus om de ruimte te breken. En er waren altijd elementen als stiltecellen, ontspanningsruimten enz. Mijn grote zorg van dit moment is de trend richting stimulerende omgevingen, waarbij we voor het gemak vergeten dat 50 procent van het personeelsbestand en onze activiteiten plaatsvinden op introverte schaal.”

Een gewone hybride vent

Nigel Oseland zelf lijkt aan beide uiteinden van die schaal op te kunnen bloeien. Als parttime onderzoeker en parttime adviseur heeft hij zowel focus als stimulatie nodig. Zijn oplossing: alles behalve een officieel kantoor. “Ik heb een klein kantoor thuis - een cabine in de tuin die ik op slot kan doen. Maar het is voor mij ook belangrijk dat ik mensen spreek. Daarvoor gebruik ik de kantoorruimte van mijn klanten of een coworking space. Ik zie mezelf als een hybride.”

Gevraagd zichzelf te beschrijven, haalt Niger Oseland zijn schouders op en begint te lachebn. "Nou, ik ben ook maar een gewone jongen."

Nigel Oseland – what you need to know

* Mede-eigenaar van een microbrouwerij: Haresfoot Brewery. “Ik probeer soms voor biersommelier te spelen.”

* Fanatiek canicrosser – hardlopen door de vrije natuur met een aangelijnde hond. “Ik heb een grote hond die onvermoeibaar is, daarom ben ik er in januari mee begonnen.”

* Raakt gemotiveerd van het delen van kennis. “Leren is mijn belangrijkste motivator. Delen is de tweede.

* Definitie van werk: “Alle activiteiten die bijdragen aan het succes van jouw bedrijf

Tekst: Lars Wirtén

Fotografie: Rebecca Hemmungs