Heerlijk rustig in een oude tabaksfabriek

Op het zuidelijkste puntje van Afrika heeft de Green Building Council van Zuid-Afrika (GBCSA) een kantoor ontworpen waar zij de eigen waarden perfect in de praktijk kan brengen: een oude tabaksfabriek omgetoverd tot de groenste werkplek van het land. Dit is de basis van waaruit de GBCSA het werkende leven in het hele land wil gaan veranderen.

Eerste indrukken zijn belangrijk. Op het nieuwe kantoor van de GBCSA is de eerste overweldigende indruk een indruk van rust en productiviteit.

Net terug van een testrit met een elektrische auto, veert een energieke Brian Wilkinson op om ons te woord te staan. Hij is CEO én groot pleitbezorger van verandering op de werkplek.

“Gaan voor groen op kantoor gaat niet alleen over het milieu”, legt hij uit. “Het bespaart ook geld en maakt mensen productiever.” Dat is iets wat de organisatie duidelijk terugziet in het aantal dagen ziekteverzuim en de prestaties. “Verreweg het grootste voordeel voor het bedrijf is productievere medewerkers.”

Showroom van menselijk comfort

Ieder element in het kantoor is ontworpen rond menselijk comfort met een geringe impact op het milieu.

Waar nodig brandt warme verlichting, de stoelen zijn ergonomisch en de medewerkers worden aangemoedigd om lopend of met de fiets naar het werk te komen. Dit is een fascinerende showroom van lekdetectiesystemen, bewegingssensoren, energiezuinige verwarming en een niet-giftige werkomgeving.

Afrika’s groenste werkplek

Het GBCSA-kantoor bevindt zich in het met een oppervlakte van 70.000 m2 gigantische Black River Park in de buitenwijken van Kaapstad en biedt een adembenemend uitzicht op de Leeuwenkop en de Duivelspiek, twee bergen die onderdeel uitmaken van de op de werelderfgoedlijst opgenomen Tafelberg.

Als huurvoorwaarde ging het bedrijf ertoe over het hele kantorenpark aan te moedigen te gaan voor groen. Momenteel is het park de groenste werkplek van heel Afrika, een belangrijk verkoopargument voor nieuwe huurders. De zonnepanelen op het dak leveren een indrukwekkende 1,2 MW en onderin bevinden zich een innovatieve recyclingfaciliteit en een ecologische tuin. Alle gebouwen zijn voorzien van hoogrendementsglas en overhangende balkons om de warmte te beperken en bescherming te bieden tegen zonlicht.

Vóór zijn wedergeboorte deed het gebouw dienst als tabaksfabriek, verffabriek en biotechnisch laboratorium. Nu is het een monument van slimme recycling. De oude goederenlift is omgetoverd tot een fraaie bibliotheek, van hergebruikt hout is een beeld gemaakt en oude banden doen uitstekend dienst als stoelen. De vloerkleden zijn gemaakt van oude visnetten.

Prototypes die de grenzen oprekken

GBCSA wist industriële leveranciers over te halen om het nieuwe kantoor te gebruiken als een prototype, een leeg doek waarop leveranciers nieuwe ideeën mochten testen.

 “Iedereen probeerde de grenzen op te zoeken”, vertelt Brian Wilkinson enthousiast. “Het heeft voor ons geleid tot een werkplek die stimulerend, eigenzinnig en visueel aantrekkelijk is. Het is een leukere, gezondere en meer opwindende werkplek geworden. Dit is een omgeving die hoge productiviteit en hoge winst bevordert.”

Kaapstad is een ruwe omgeving, legt technisch manager Jenni Lombard uit. De stad ligt op het uiterste puntje van het continent, tussen de Indische en de Atlantische Oceaan, met een bergketen er dwars doorheen. “Alle randvoorwaarden voor extreem weer. Het is warm en helder in de zomer, maar koud en donker in de winter, met veel wind en regen.

Toch is het kantoor, badend in productief natuurlijk licht, altijd comfortabel dankzij de uitgebreide modellering van natuurlijk licht en thermische prestaties. Als de schittering van de zon te intens wordt, sluiten sensoren de zonwering die speciaal ontworpen is om licht te weerkaatsen en warmte te absorberen.

Geluidsadvies

De teamleden zijn allemaal te spreken over de ongebruikelijke, haast meditatieve rust in het open kantoor als gevolg van zorgvuldig geplaatste akoestische panelen aan de plafonds en wanden. “Open-plan is meestal een synoniem voor slechte akoestiek met geluiden die alle kanten op gaan”, zegt Jenni Lombard. “We hebben deze plek ontworpen als gezellige maar toch stille ruimte.”

Aanpasbare ruimte

Het ontwerp staat garant voor een enorme flexibiliteit met een grote centrale ruimte die met gordijnen kan worden afgescheiden en kan worden gebruikt als vergaderzaal, lounge of presentatieruimte.

“Niet iedereen levert zijn of haar beste werk af achter een bureau”, zegt technisch directeur Manfred Braun, “en daarom hebben we verschillende ruimten gecreëerd voor werken, ontspannen, nadenken en samenwerken.”

Groen voor mensen

Een van de belangrijkste pijlers van onze organisatie zijn onze mensen, vertelt Jenni Lombard. “In onze definitie van groene gebouwen draait het om mensen en onze focus ligt dan ook op de kwaliteit van het binnenklimaat. En dan hebben we het over luchtkwaliteit, temperatuur, verlichting, geluid en beplanting - allemaal menselijke dingen.”

Volgens de medewerkers zit er in hun lucht wel 150% meer zuurstof dan bij de meeste andere kantoren. Dit dankzij de binnenmuren met groeiende planten, zoals spekboom en vrouwentong, die speciaal gekozen zijn omdat ze maximaal zuurstof produceren, CO2 absorberen en vluchtige organische stoffen aan de lucht onttrekken.

“Het is een geweldige ruimte”, zegt Lesley Sibanda, 29, van het technische team. “In ons krappe oude kantoor werd ik altijd afgeleid door de vele telefoongesprekken, maar hier kan ik me echt concentreren. Daarom werkte ik vaak vanuit huis, maar nu vind ik het leuk op het werk aanwezig te zijn.

Sibanda geeft aan dat het ontwerp samenwerking faciliteert. “We profiteren van de beste onderdelen van open-plan en privé; we hebben volop ruimte voor interactie met anderen, maar kunnen ook altijd een privéplekje vinden om even alleen te zijn. Ik werk nu met een veel positievere mindset.”

Als waarnemend Chief Financial Officer zegt Pardon Mutasa, 31, altijd te letten op de kosten, ook als het gaat om een efficiënter gebouw. “Maar we besparen niet alleen geld. Met meer zuurstof in het gebouw kunnen onze hersenen ook harder blijven werken. De mensen zijn ontspannen, gaan leuker met elkaar om en bovendien zorgt het open plan voor een soort van kruisbestuiving door verschillende karakters.”

Inspiratie voor betere gebouwen

De Green Building Council in Zuid-Afrika is een onafhankelijke en op lidmaatschap gebaseerde non-profitorganisatie die groen bouwen promoot, bevordert en faciliteert in de Afrikaanse bouw- en vastgoedsector. De organisatie ziet erop toe dat gebouwen op een milieuvriendelijke en duurzame manier worden ontworpen, gebouwd en benut. De GBCSA ziet groene gebouwen als een manier om de natuurlijke hulpbronnen efficiënt te gebruiken en tegelijkertijd een gezondere en productievere omgeving te creëren voor mensen en gemeenschappen. De organisatie biedt de tools, trainingen, kennis, connecties en netwerken om groen bouwen door het hele land te stimuleren.

De GBCSA is één van de meer dan 100 leden van de World Green Building Council. De organisatie heeft de Green Star SA rating ontwikkeld en is de officiële certificeringsinstantie voor Green Star SA projecten.

“Gaan voor groen op kantoor gaat niet alleen over het milieu”, legt hij uit. “Het bespaart ook geld en maakt mensen productiever.” Dat is iets wat de organisatie duidelijk terugziet in het aantal dagen ziekteverzuim en de prestaties. “Verreweg het grootste voordeel voor het bedrijf is productievere medewerkers.”